چند نوع آسیب برای کمر می شناسید؟
درمورد آسیب های کمر چه می دانید؟
آیا تا به حال به دردهای کمر، شدت و همچنین ناحیه درد دقت کرده اید؟
کمر یکی از نواحی پرتحرک و آسیب پذیر بدن می باشد. این ناحیه از اجزای زیادی از جمله استخوان ها، مهره ها، دیسک، غضروف و تاندون ها تشکیل شده است. چنانچه یکی از این اجزا دچار مشکل و آسیب شوند، باعث ایجاد یک نوع عارضه و ناراحتی در کمر و ناحیه تحتانی بدن( لگن و پاها) می شوند. باید گفت اکثر مشکلات و آسیب های کمر و همچنین دردها و اسپاسم ها، با انجام درمان ها و تکنیک های فیزیوتراپی قابل درمان بوده و بهبود خواهند یافت.
انواع آسیب ها و دردهای شایع کمر
همانطور که گفته شد، یکی از نواحی آسیب پذیر بدن، کمر می باشد. این ناحیه همواره تحت تاثیر عوامل مختلف قرار گرفته و به راحتی دچار آسیب می شود. آسیب در کمر موجب بروز ناراحتی هایی از جمله دردهای شدید، ضعف و بی حسی، عدم توانایی در حرکت دادن کمر ( چرخش، خم و راست شدن) و... شده و در فعالیت های روزمره، راه رفتن، حفظ تعادل و...اختلال ایجاد می کند. این آسیب ها عبارتند از:
- فتق دیسک کمر: پارگی فتق و بیرون زدگی دیسک و مهره های کمر انواع مختلفی داشته و موجب اختلال در کمر و حتی پاها می شوند. این آسیب می تواند باعث بروز درد در پاها (پشت زانو ها) و همچنین گز گز در آن ها شود.
- سیاتیک: آسیب به عصب سیاتیک موجب ایجاد ناراحتی و درد در کمر و پاها (کف پا، ساق پا، مچ پا و... ) شده و در فعالیت های روزمره اختلال ایجاد می کند.
- اسپاسم عضلانی: یکی از آسیب های شایع کمر، اسپاسم و خشکی عضلات کمر می باشد. با خشک شدن عضلات، انعطاف پذیری کاهش یافته و فرد قادر به حرکت دادن کمر خود نمی باشد. در نتیجه به هنگام حرکت دادن کمر، فرد با درد شدیدی مواجه خواهد شد.
- آسیب بافت میوفاسیال: سندرم میوفاسیال عارضه ای شایع و مزمن در ستون فقرات و مهره های گردن و کمر بوده که با آسیب بافت فاسیال و التهاب ماهیچه در نقاط حساس گردن همراه می باشد. این عارضه به دلیل تحرک بیش از حد و انقباض ها مداوم در ماهیچه گردن ایجاد می شود.
- کیفوز و اسکولیوز: کیفوز، قوز و یا قوز پشتی زمانی اتفاق می افتد که ستون فقرات و کمر دچار یک قوس شدید و برآمدگی شوند. این قوس در اثر فشار بر روی کمر، مهره ها و ستون قفرات ایجاد شده و باعث ایجاد ناراحتی در کمر می شود.
- اسپوندیلوز: هنگامی که غضروف های کمر دچار پارگی و ساییدگی می شوند، عارضه ای به نام اسپوندیلوز ایجاد می شود. این عارضه با علائمی از جمله تنگی نفس، مشکلات معده، درد قفسه سینه و... همراه بوده و موجب ایجاد التهاب در ستون فقرات می شود.
- شکستگی: شکستگی استخوان های کمر و ستون فقرات، آسیب جدی به کمر وارد کرده و ممکن است موجب فلج شدن فرد شود. این آسیب با سقوط از پرتگاه، تصادفات و همچنین در اثر فعالیت های شدید ایجاد می شود.
- تومور در مهره ها و ریشه های عصبی: رشد تومور در ناحیه عصبی و در ستون فقرات و مهره های کمر از دیگر آسیب های کمر بوده که با درد و ناراحتی های دیگری همراه است.
- سندرم فاست: هنگامی که غضروف های کمر دچار آسیب و التهاب می شوند، عارضه ای به نام سندرم فاست اتفاق می افتد. این عارضه باعث اختلال در حرکت کمر شده و به هنگام خم و راست کردن و حرکت دادن کمر، فرد دچار درد در کمر می شود.
- روماتیسم : روماتیسم کمر، نوعی از آرتروز بوده که بر روی ستون فقرات و مهره های کمر تاثیر گذاشته و باعث آسیب آن ها می شود. این عارضه با درد و تورم همراه بوده و باعث ایجاد اختلال در خم و راست کردن کمر می شود.
دلایل ایجاد آسیب های کمر
کمر به دلایل مختلفی دچار آسیب و عوارض متفاوتی می شود. این دلایل عبارتند از:
- ضربه و فشار: فشارهای ناگهانی و وارد شدن ضربه به کمر، در سوانح مختلف از جمله، تصادفات، فعالیت های ورزشی، سقوط از پرتگاه و ... باعث ایجاد مشکلات زیادی از جمله شکستگی، دررفتگی، پارگی تاندون و رباط ها، پارگی و آسیب های عصبی و... در کمر، پاها و سایر نقاط بدن و همچنین تشدید دیگر بیماری های استخوانی کمر می شود.
- قرار گیری کمر در وضعیت و شکل نامناسب: گاهی آسیب های کمر به هنگام نشستن ها، خوابیدن ها و حرکات ورزشی نادرست به وجود می آیند و موجب ایجاد درد و اختلال در کمر می شوند.
- بیماری ها: بیماری های از جمله پوکی استخوان به مرور زمان و با افزایش سن، می تواند باعث ایجاد مشکلات و آسیب های جدی در کمر شود.
- کهولت سن: با افزایش سن، عارضه های ایجاد شده در بدن بیشتر شده و استخوان ها و غضروف های بدن شروع به تحلیل رفتن می کنند. در نتیجه کمر آسیب پذیرتر شده و به راحتی دچار آسیب می شود.
- عوامل ارثی و وراثتی: بعضی از بیماری ها از بدو تولد نوزاد وجود داشته و به مرور زمان بدتر می شوند. این بیماری ها می توانند به دلیل زایمان سخت و یا به دلیل ژنتیک، در کمر ایجاد شوند.
درمان های موثر در جهت بهبود آسیب های کمر
هنگامی که کمر دچار مشکل می شود، علائم و نشانه هایی در نواحی مختلف بدن از جمله پاها، لگن و... مشاهده و احساس می شوند. به هنگام بروز این نشانه ها از جمله درد در کمر، درد درپاها و لگن، گرفتگی و خشکی شدید کمر، عدم خم و راست کردن و حرکت دادن کمر، صدا دادن کمر به هنگام خم و راست شدن، ضعف و بی حسی در کمر و پاها، کاهش دامنه حرکتی و انعطاف پذیری کمر، التهابات و عدم حفظ تعادل به هنگام راه رفتن و ...، باید در اولین فرصت و در اسرع وقت برای تشخیص عارضه و درمان مناسب آن، به متخصص ارتوپدی مراجعه شود. سپس بعد از چکاب کمر و وضعیت سلامت بیمار و در صورتی که نیاز به جراحی فوری نباشد، پزشک بیمار را به یک فیزیوتراپیست مجرب معرفی می کند. سپس فیزیوتراپیست با بررسی وضعیت کمر و سوابق پزشکی، نوع و علت ایجاد عارضه، شدت عارضه برنامه خاص و مناسبی برای بیمار تنظیم کرده و به درمان کمر او می پردازد. این برنامه شامل روش های مختلف فیزیوتراپی کمر از جمله تمریناتی (نرمشی و ورزشی) و تکنیکال (با استفاده از متدهای خاص و دستگاه های متنوع و پیشرفته) می شود.
- تمرینات ورزشی و نرمشی:
قسمتی از درمان های فیزیوتراپی مربوط به حرکات نرمشی و ورزشی می باشد. فیزیوتراپیست با توجه به میزان عارضه کمر و در گیر بودن قسمت های مختلف بدن از جمله پاها، لگن و... برنامه ورزشی و نرمشی مناسبی را تنظیم کرده و به بیمار ارائه می دهد. در این برنامه کلیه ورزش های کشش و تقویتی مناسب کمر که برای بیمار مفید می باشد و انجام آن آسیبی به کمر و بدن بیمار وارد نمی کند، قرار گرفته است. انجام این تمرینات به افزایش دامنه حرکتی، انعطاف پذیری کمر، کاهش درد و تورم، خشکی و بی حسی، ضعف و گرفتگی عضلات کمر، پاها، لگن و...کمک کرده و همچنین از بروز مجدد آسیب های کمر جلوگیری می کند. در نهایت فیزیوتراپیست با استفاده از این ورزش ها به عملکرد بهتر و بهبود سریع تر آسیب های کمر می پردازد.
- فیزیوتراپی با روش های نوین و دستگاه ها:
بخش دیگری از درمان و توانبخشی کمر و نواحی مختلف بدن، با استفاده از دستگاه های پیشرفته، تکنیک و متدهای خاص انجام می گیرد. فیزیوتراپیست باانجام این تکنیک ها به درمان آسیب های کمر و عارضه های مرتبط با آن می پردازد. انجام این تکنیک ها به افزایش جریان خون در بافت های آسیب دیده کمر، تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده از جمله بافت های عصبی، رباط ها، تاندون ها و... کمک کرده و باعث کاهش تورم، درد، خشکی و گرفتگی عضلات کمر، قرار گیری مناسب و صحیح مهره های ستون فقرات، افزایش انعطاف پذیری، حفظ تعادل در هنگام ایستادن و راه رفتن، بهبود سریع کمر و آسیب های مرتبط با آن می شود. این تکنیک ها متفاوت بوده و با توجه به نوع عارضه و شدت آن مورد استفاده قرار می گیرند. هر چه وضعیت کمر و آسیب های مرتبط با آن بدتر باشد، تعداد تکنیک های استفاده شده برای درمان نیز بیشتر خواهد بود. باید گفت کلیه تکنیک های فیزیوتراپی کاملا ایمن و مطمئن بوده و انجام آن برای افرادی که واجد شرایط فیزیوتراپی هستند، هیچ عارضه دائمی و خطری دنبال نخواهد داشت. این تکنیک ها عبارتند از:
- تحریکات الکتریکی: فیزیوتراپیست با استفاده از الکترودها و با اعمال جریان الکتریکی مناسب و کنترل شده در نواحی مختلف کمر، پاها، ستون فقرات و... به تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده، افزایش گردش خون و ...می پردازد و در نهایت موجب کاهش درد، خشکی، گرفتگی و اسپاسم، تورم، ضعف و همچنین افزایش دامنه حرکتی کمر می شود.
- اولتراسوند تراپی: این تکنیک فیزیوتراپی و توانبخشی با استفاده از دستگاه اولتراسوند و با اعمال مستقیم امواج در ناحیه آسیب دیده و دردناک کمر انجام می گیرد.
- تراکشن: کشش ستون فقرات یا تراکشن، یکی از روش های فیزیوتراپی و درمانی موثر برای درمان عارضه های کمر می باشد. این روش به دو صورت بدون استفاده از دستگاه و با استفاده از دستگاه انجام می شود.
- کایروپراکتیک: جالب است بدانید، این روش درمانی بدون استفاده از دستگاه، توسط دست فیزیوتراپیست و با استفاده از ماساژ به شکل دوار بر روی کمر، پاها و.. انجام می شود.
- طب سوزنی: این روش با استفاده از سوزن های مخصوص و فرو بردن آن در نقاط خاص و حساس کمر، پاها و... انجام شده و به ترشح هورمون ضد درد و همچنین تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده کمک می کند.
منبع: کلینیک فیزیوتراپی رامتن